Stel je voor, je gaat naar een verjaardag waar je nog niet iedereen kent. Je sluit aan bij een groepje wat met elkaar staat te praten en je steekt je hand op ter begroeting. In plaats van een vriendelijke begroeting terug krijg je van iemand een frons terug en de persoon draait zich om en loopt weg. Dat is vreemd, die heeft misschien zijn dag niet denk je nog. Je praat nog wat verder met de anderen en loopt vervolgens ook weg om wat te drinken te halen. Je vraagt of de anderen ook iets te drinken willen, steekt je duim op en je loopt weg.

Nu het wordt afgeraden om handen te schudden of om elkaar een knuffel te geven, zijn we op zoek naar andere manieren om elkaar te begroeten of gedag te zeggen of een blijk van waardering te geven.

Ik heb al heel wat creatieve manieren voorbij zien komen. De voet-tik, een box, kusjes in de lucht en diverse handgebaren. Maar ben je je bewust van de culturele verschillen? Wat voor de ene persoon een positief gebaar is kan op de ander respectloos overkomen.

Deze culturele verschillen zijn een mooi voorbeeld van hoe wij zijn voorgeprogrammeerd door onze opvoeders. Deze patronen en gebruiken leren wij in eerste acht jaar van ons leven via onze omgeving, ons sociale netwerk. Onze hersenen worden in deze jaren geconditioneerd en bepalen hoe wij ons in onze latere jaren gedragen en reageren op situaties.

Deze conditionering van onze hersenen kan dus zoals in het voorbeeld hierboven helaas voor veel misverstanden zorgen.

Hoe je iemand onbewust boos kunt maken

Als je terugkomt bij het groepje met de drankjes zie je dat er iemand ontbreekt. De man uit Griekenland waar je eerder mee stond te praten is boos weggelopen hoor je van de anderen. Wat! Hoe kan dat nou….

Afhankelijk van waar je woont of vandaan komt hebben handgebaren verschillende betekenissen.

Je hand opsteken betekent in Westerse landen het nummer 5. In het algemeen gebruiken we dit signaal als stopteken. Maar in Griekenland betekent dit ook wel ‘Rot op!”.

Je kunt je voorstellen als je zo het gesprek begint, in plaats van handen schudden, dat je niet een beste eerste indruk achterlaat.

Twee andere belangrijke interculturele gebaren (A. Pease, 2004) zijn de ‘ring’ (je wijsvinger en duim op elkaar plaatsen) en de ‘opgestoken duim’. Deze 2 gebaren heb je zelf vast ook wel veelvuldig gebruikt. In Engelstalige landen wordt dit teken gebruikt als ‘ok’. Maar in andere landen heeft het een andere betekenis. In Frankrijk betekent het bijvoorbeeld ‘nul’ of ‘niets’. In Japan heeft het een betekenis in de vorm van geld. En aan de Middellandse zee kan het de betekenis van homoseksueel betekenen (Griekenland) of een beledigend teken als in ‘lik m’n reet’ in Turkije.

Ook de opgestoken duim heeft verschillende betekenissen (A. Pease, 2004). De duim is de sterkste vinger van je hand en wordt daardoor als een teken van macht gebruikt. Let maar eens op de duimen bij andere mensen. Deze steken bijvoorbeeld vaak uit de zakken. In Griekenland betekent de opgestoken duim ‘krijg de klere’. Europeanen starten met tellen vaak bij de duim waardoor het de betekenis ‘één’ heeft en het heeft de betekenis van ‘het gaat goed’.

In de internationale maatschappij waarin we nu leven en waarin we zoekende zijn naar andere manieren om te communiceren kan ik je aanraden om je te verdiepen in de culturele verschillen.

Wat misschien wel nog belangrijker is, is om je te verdiepen in de werking van je brein. Een groot gedeelte van hoe jij de wereld ziet en omgaat met situaties is aangeleerd. Ons brein is neuroplastisch en zuigt alle informatie op die jij meekrijgt in de eerste 8 jaren van je leven. Al deze informatie wordt opgeslagen in jouw brein. Zo neem jij ook de cultuur en bepaalde gebruiken over van jouw familie.

Maar iemand anders weet niets af van de gebruiken binnen een bepaalde cultuur of leeft volgens andere gebruiken binnen een andere cultuur.

Als meer mensen zich bewust worden dat we allemaal een bepaalde voorprogrammatie bij ons dragen, dan is het makkelijker om het gesprek met elkaar aan te gaan in plaats boos te reageren of je afgewezen te voelen. Als jouw brein in balans is sta je open voor elkaar en kunnen er prachtige gesprekken ontstaan.

Hiermee kan je misverstanden voorkomen, kan je van elkaar leren en krijg je een diepere band met je gesprekspartner en krijgen we meer respect voor elkaar.