Hoe kun je een burn-out voorkomen? Steeds meer mensen stellen zichzelf deze vraag. Bijna 1 op de 6 werknemers in Nederland ervaart burn-outklachten. Deze klachten variëren van een chronisch leeg en vermoeid gevoel tot complete uitputting en depressieve gevoelens.

Met verschillende maatregelen proberen werkgevers de oorzaken van burn-out te bestrijden, maar tot nu toe zonder al teveel succes. Overspannenheid is nog altijd een opkomend fenomeen en dat heeft onder andere te maken met de manier waarop we in onze maatschappij naar burn-outs kijken.

Het krijgen van een burn-out wordt vaak toegeschreven aan persoonlijkheidskenmerken zoals perfectionisme, faalangst en stressgevoeligheid. Dit terwijl we de belangrijkste factor buiten beschouwing laten: de hersenen.

Alles begint in de hersenen

De hersenen bepalen namelijk alles wat jij voelt, denkt en ervaart. Dat zit hem enerzijds in de lichamelijke kant, zoals de aanmaak van neurotransmitters en de manier waarop hersengebieden met elkaar samenwerken.

Maar ook de programmatie van de hersenen – de informatie en aangeleerde overtuigingen die van jongs af aan in je brein zijn opgeslagen – vormen voor een belangrijk deel je mindset en de lens waardoor je de wereld beschouwt.

De combinatie van deze en andere factoren zorgt ervoor dat je hersenen prikkels op een bepaalde manier verwerken en hierdoor meer of minder gevoelig zijn voor een burn-out.

Hieronder geef ik, Charlotte Labee, daarom 5 tips om je hersenen veerkrachtiger te maken en zo een burn-out te voorkomen:

1. gezonde voeding

Een brein dat niet de juiste voedingsstoffen krijgt om optimaal te functioneren, is minder bestendig tegen stressvolle situaties. Stress en vermoeidheid gaan vaak hand in hand, net als stress en een slechte spijsvertering. Het brein heeft daarom voeding nodig die energie geeft in plaats van kost.

Denk hierbij aan natuurlijke, gevarieerde en onbewerkte Brain Foods, in plaats van fabrieksmatig bewerkte en verpakte voedingsmiddelen. Brain Food zorgt niet alleen voor meer energie, maar ondersteunt ook de aanmaak van neurotransmitters en geluksstofjes zoals serotonine.

Tip: Eieren zijn een fantastische bron van tryptofaan, de voorloper van serotonine. De hoogste concentratie tryptofaan zit in de dooier, dus eet deze altijd op.

2. beweging

Ons brein is geëvolueerd om te bewegen. De hele dag op je kantoorstoel en bank zitten is niet alleen slecht voor je lichamelijke conditie en buikje, maar ook voor je mentale gemoedstoestand. Onderzoeken laten zien dat regelmatig bewegen helpt om een burn-out te voorkomen.

Wel is het belangrijk dat je op de juiste manier beweegt. Het op hoog niveau beoefenen van extreme duursporten belast je brein bijvoorbeeld met extra stress, terwijl een yogasessie of rustige wandeling de hersenen juist ontspant. Bouw meer beweging dan ook geleidelijk op voor het beste effect.

Tip: Wandel je in de groene natuur, dan activeer je het parasympathisch zenuwstelsel nog beter. Je zult je dan automatisch meer ontspannen, waardoor je nieuwe neurale netwerken aanlegt en stress makkelijker kunt loslaten.

3. voldoende slaap

Net als stress en vermoeidheid, zijn ook stress en slecht slapen een vicieuze cirkel. Als je beter slaapt, ben je dan ook een stuk minder gevoelig voor stress. De meest effectieve manier om je slaap te verbeteren, is door te leren hoe je ontspannen in slaap kunt vallen.

Dat kan bijvoorbeeld met ontspanningsoefeningen, het elimineren van alcohol en felle schermen in de avond of door tot rust te komen met ontspannende yogaoefeningen. Het is de moeite waard om dit een tijdlang te proberen, want genoeg slaap is echt cruciaal als je een burn-out wilt voorkomen!

Tip: Met Yoga Nidra is er een speciale vorm van yoga die bedoeld is om je slaapkwaliteit te verbeteren. Op internet kun je hierover vele artikelen en filmpjes vinden.

4. meer ontspanning

Niet alleen voor het slapen gaan, maar ook gedurende de dag is het belangrijk om geregeld te ontspannen. Dat gaat natuurlijk lastig als je in je werkpauze continu social media checkt en ’s avonds op de bank je brein prikkelt met entertainment zoals Netflix-series.

Een voorbeeld van een veel ontspannener activiteit is meditatie. Uit onderzoek komt duidelijk naar voren dat mediteren het brein ontspant door de frequentie van je hersengolven te veranderen. Hiermee activeer je het parasympathisch zenuwstelsel en verklein je de kans op een burn-out.

Tip: Naast meditatie zijn er nog vele andere manieren om te ontspannen. Denk aan quality time met je naasten, luisteren naar binaural beats of simpelweg even helemaal niets doen! Zelfs je af en toe vervelen, is helemaal niet erg en bevordert het herstel en creatief vermogen van je brein.

5. een betere mindset

De data die is opgeslagen in je neurale netwerken, bepaalt hoe jij de wereld en jouw functioneren daarin beoordeelt. Is dit paradigma overwegend negatief in plaats van positief, dan is de kans op een burn-out een stuk groter. De wereld drukt dan een stuk zwaarder op je schouders.

Worstel jij met negatieve overtuigingen over je eigen vermogen om met stressvolle of onbekende situaties om te gaan? Dan heb je wellicht een fixed mindset in plaats van een growth mindset. Gelukkig staat niets je in de weg om je mindset te veranderen!

Tweedaagse training

Een burn-out voorkomen of ervan herstellen kun je alleen als je begrijpt hoe die burn-out ontstaat en hoe jouw lichaam erop reageert. Tijdens de tweedaagse burn-out training leer je wat voor processen er in je lichaam plaatsvinden bij een burn-out. Welke signalen moet je herkennen? Wat zijn de risicofactoren, en welke rol speelt voeding, omgeving en activiteit? Waarom is de ene persoon gevoeliger voor een burn-out dan de ander? Welke rol speelt ons stress-systeem? Alleen als je begrijpt hoe een burn-out werkt, kun je de juiste stappen nemen om te herstellen.

Want uiteindelijk is dat waar je naar toe wilt: volledig herstellen. Burn-out klachten zitten in je lichaam: je slaapt slechter, bent moe, hebt fysieke klachten als hoofdpijn en spierpijn, depressieve klachten, darmproblemen, menstruatieproblemen en meer. Hoe pak je deze klachten aan, en hoe kun je werken aan je mindset en individuele valkuilen? De training geeft veel informatie en praktische handvaten om meteen in het dagelijks leven in te zetten. De dagen zijn daarom zinvol voor iedereen die een burn-out wil begrijpen, voorkomen, of bezig is met het herstel.

De training  wordt gegeven door Kirsten Elsdijk en Erik Schut. Erik zal vooral ingaan op het lichaam en de klachten die je ervaart van een burn-out, het stress-systeem en hoe je stappen naar herstel kunt zetten. Kirsten gaat zich richten op het onderbewuste systeem, onze breinprogrammering en de nervus vagus (de belangrijkste zenuw in ons lichaam). Er zijn momenteel nog enkele plekjes voor deze training, klik hier om je aan te melden.