We leren dagelijks, soms zelfs zonder dat we het in de gaten hebben. Een nieuw gezicht, een nieuw bezochte plek of een leuk of handig feitje. Jouw brein verwerkt dit zonder schijnbare moeite, al merk je soms ook dat je brein even hapert. Hoe leert jouw brein? En hoe zorg je ervoor dat je beter en meer leert? In dit artikel leg ik uit op welke wonderbaarlijke manier jouw brein alles een plekje geeft én geven we 3 eenvoudige tips om beter te onthouden. 

Waar bestaat jouw brein uit? 

De basis van jouw brein zijn de ontelbare cellen die zich daar bevinden. Deze worden ook wel neuronen genoemd en ze zijn soms met miljarden tegelijk aan het werk. Ze communiceren met elkaar via verbindingen, de zogenoemde axonen en dendrieten. Een enkele neuron kan tot wel 50.000 andere neuronen een signaal geven via deze axonen en dendrieten. Het is de communicatie hiertussen die jouw geheugen vormt. 

Wat gebeurt er in je brein als je leert? 

Het contact tussen twee neuronen vindt plaats op een plek die we de synaps noemen. Deze synapsen vormen dé plek waar neuronen met elkaar communiceren en waar jouw brein leert. Leren ontstaat in het bijzonder wanneer synapsen veranderen. Simpel gesteld: een sterkere verbinding tussen 2 neuronen zorgt ervoor dat je de informatie beter onthoudt. Ook kan een neuron méér synapsen maken, wat resulteert in hetzelfde effect: meer verbindingen tussen neuronen en dus beter onthouden.  

Het proces dat plaatsvindt in het brein tijdens het leren kan worden vergeleken met het aanleggen van een nieuwe weg. Alle wegen samen vormen een patroon in het brein, vaak mooi aangeduid als het geheugenspoor of engram. Wetenschappers denken dat elk kennisdeel (een naam, locatie) een eigen geheugenspoor heeft. Als je deze kennis herhaalt, oefent en toepast (bijv. na een week nog eens nadenkt over die ene naam) dan worden de wegen van dat geheugenspoor steeds sterker. Je brein kan met deze bredere en sterkere wegen sneller en beter de juiste informatie ophalen of herinneren. Handig als je een toets of een test moet afleggen. Door te leren werk je aan nieuwe wegen en het verbeteren van bestaande wegen in de hersenen. 

Maar, hoe word je dan beter in leren? 

Het draait dus om het breder maken van de bestaande wegen in jouw brein. Maar hoe maak je deze wegen breder, zó je de stof beter onthoudt? De eerste tip heb je hierboven al gekregen: herhalen van bestaande kennis versterkt het spoor en dus je geheugen. Dit doe je al door even terug te denken aan de kennis die je blijven wil onthouden. Door even terug te denken, ‘loop’ je over de aangelegde weg in het brein en versterk je diezelfde weg. Hier geldt hoe vaker, hoe beter. Dat is direct de tweede tip: door dit vaker te doen, blijf je werken aan het verbreden van die weg. Als laatste en derde tip kan je werken aan het verbinden van verschillende wegen met elkaar. Deze techniek wordt ook wel elaboreren wordt genoemd, of uitwerken. Dit betekent dat je losse feiten verbindt met wat je al weet van datzelfde onderwerp. Neem bijvoorbeeld bij de naam van degene waar je gister mee gesproken hebt. Ken je iemand anders met diezelfde naam? Of hetzelfde uiterlijk? Stel jezelf voor dat je ze beiden naast elkaar ziet staan en kijk even rustig naar beiden gezichten en benoem nog een keer de namen. Je hebt zojuist losse informatie in het brein met elkaar verbonden. Als je nu tip 1 en 2 erbij neemt, wordt ook die nieuwe verbinding sterker en zal jouw geheugen je hier niet meer in de steek laten.