Dit is misschien een vreemde uitspraak voor iemand wiens missie het is om het complete onderwijssysteem aan te pakken en veel meer te richten op zaken als mindset en soft skills. En toch heb ik een goede reden om dit te zeggen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat wanneer mindsetprogramma’s alleen gericht worden op leerlingen, er weinig tot geen resultaat behaald wordt. 

Wat zegt de wetenschap over mindsetprogramma’s bij kinderen?
Een paar jaar geleden deed een groep onderzoekers een experiment, waarbij de mindset van kinderen in kaart gebracht werd. Vervolgens ondergingen de leerlingen een programma waarbij gedurende vijf weken één uur per week aandacht werd besteed aan mindset. De resultaten suggereerden dat de leerlingen die mee hadden gedaan het programma na afloop meer growth mindset overtuigingen hadden dan leerlingen uit de controlegroep (een groep leerlingen die een programma volgde dat niet specifiek ging over mindset). Daarnaast waren de leerlingen die het programma hadden gevolgd ook gemotiveerder voor school dan de controleleerlingen.  

So far, so good, zou je denken. Helaas werd er helemaal geen verandering in intrinsieke motivatie voor schoolwerk gevonden. Met andere woorden: de kinderen hadden niet fundamenteel meer plezier in leren, terwijl dat wel het doel is van growth mindset interventies. Maar de belangrijkste bevinding was dat aan het eind van het semester alle positieve veranderingen compleet verdwenen waren. De mindsetshift was volledig ongedaan gemaakt. 

Dit soort replicatieonderzoek is ongelooflijk belangrijk, omdat het ons informatie geeft over het belang van de context bij het opzetten van onderwijsprogramma’s. Ik houd bij het opzetten van mijn programma’s altijd sterk rekening met de drie lessen die uit dit onderzoek te leren zijn.

Dus, wat is wel mogelijk?
 

1. Om de instrinsieke motivatie van leerlingen te triggeren, is meer nodig dan een mindsetshift. Er moet ook goed gekeken worden naar de manier waarop het lesmateriaal aangeboden wordt. Denk aan zaken als outdoor learning, game-based leren, of experiental learning. 

1. Zorg dat kinderen begrijpen waarom een growth mindset effectief is. In het onderzoek werd tijdens het onderwijsprogramma vooral gekeken naar de praktische aspecten van growth mindset en hoe je een growth mindset kunt toepassen in de praktijk. Het toevoegen van de neurowetenschap achter growth mindset helpt leerlingen om te begrijpen wat er gebeurt in de hersenen bij een mindset shift en wat dat hen dat in de praktijk kan opleveren. 

1. Mindsetprogramma’s zijn zinloos als de context waarin de leerlingen zich bevinden niet ook aangepast wordt. Je kunt proberen een growth mindset in kinderen te stampen, maar als je als leerkracht of school nog steeds voornamelijk uit blijft gaan van het eindresultaat (bijvoorbeeld citoscores of toetsresultaten), dan is elke interventie zinloos. Richt je niet alleen op de mindset van het kind, maar ook de context waarin het kind moet leren. 

Natuurlijk is er meer nodig dan een paar lesprogramma’s om het onderwijssysteem fundamenteel te veranderen en beter te laten aansluiten bij wat de leerling van de 21e eeuw nodig heeft. Maar met deze lessen in het achterhoofd kun je, ook als leerkracht, al een eerste stap zetten in het triggeren van de juiste mindset en motivatie bij jouw kinderen.