“Sommige gebeurtenissen in mijn leven kunnen me zo in beslag nemen. Ik zou willen dat ik dat wat meer los zou kunnen laten. Dat het mijn leven wat minder negatief beïnvloedt. Ik word er chagrijnig van, het houdt me uit m’n slaap, krijg er stress en pijn van in m’n lijf…”

Jasper, een ondernemer, zit bij mij op het spreekuur. Hij noemt het voorbeeld dat hij vorige week vijftig geworden was en dat hij had gehoopt dat zijn beste vriend, die hij door omstandigheden al een tijd niet meer heeft gezien en gesproken, wel wat van zich zou laten horen. Dit was niet het geval en hij heeft de neiging om er nu dan maar definitief een streep onder te zetten, maar toch zit het hem niet lekker. De negatieve gedachtes blijven maar in zijn hoofd spoken.

Iedere ervaring die je opdoet, die doe je op in het moment. Je kunt geen ervaring opdoen in het verleden. De ervaringen die je op hebt gedaan in het verleden, die waren toen in het moment nu. En zo kun je ook geen ervaringen opdoen in de toekomst. De ervaringen die je op gaat doen in de toekomst, die zijn ook dan in het moment nu.

Ervaringen langs de meetlat leggen

Zodra je een ervaring opdoet leg je die waarschijnlijk langs de meetlat van hoe jij vindt dat de wereld eruit zou moeten zien. Een meetlat van lijstjes, zoals je die aangeleerd hebt gekregen van je ouders, juffen, meesters, vrienden en vriendinnen. Kortom: hoe jij naar de wereld kijkt. Komt jouw ervaring in het nu overeen met dit lijstje? Dan voel je je waarschijnlijk fijn, prettig, rustig en ontspannen. Komt de situatie echter niet overeen met jouw lijstje, dan voel je je verdrietig, boos, gespannen of ongemakkelijk.

De eerstvolgende stap die we dan nemen, is dat we ons gevoel gaan rechtvaardigen. We gaan onszelf overtuigen waarom we ons toch vooral zo mogen voelen. Dat gaat ongeveer zo: ‘Mijn baas waardeert mij niet voor het werk dat ik lever. Daardoor voel ik mij niet gezien. Logisch ook dat ik mij niet gezien voel, want een goede baas hoort zijn personeel toch te erkennen voor het werk dat zij doen…’ Of ‘Mijn moeder ziet mij niet voor de dochter die ik ben. Daardoor voel ik me eenzaam en afgewezen. Logisch ook dat ik me eenzaam en afgewezen voel, want een moeder hoort er toch te zijn voor haar kind.’ Of ‘Mijn beste vriend heeft mij niet gebeld voor mijn verjaardag. Daardoor voel ik mij erg verdrietig. Logisch ook dat ik mij verdrietig voel, want een goede vriend hoort je toch te bellen voor je verjaardag… ‘

Ideeën, plannen en acties

En daar blijft het niet bij. Zodra we onze gevoelens gerechtvaardigd hebben, krijgen we daar ideeën over, maken we plannen en voeren we nieuwe acties uit die tot nieuwe ervaringen leiden. Dat gaat ongeveer zo: ‘Mijn partner vraagt nooit echt hoe het met mij gaat als ik thuiskom. Daardoor voel ik me erg eenzaam. Logisch ook dat ik me eenzaam voel, want een partner hoort je toch te vragen hoe het met je gaat. Weet je wat? Als hij geen interesse toont in mij, waarom zou ik dan nog interesse tonen in hem?’ Of ‘Mijn vader waardeert mij niet voor de man die ik geworden ben. Daardoor voel ik me boos en gefrustreerd. Logisch ook dat ik me boos en gefrustreerd voel, want een vader zou zijn zoon toch moeten waarderen. Weet je wat? Als hij mij niet waardeert, waarom zou ik er dan nog überhaupt voor hem zijn?’ Of ‘Mijn beste vriend heeft mij niet gebeld voor mijn verjaardag. Daardoor voel ik mij erg verdrietig. Logisch ook dat ik mij verdrietig voel, want een goede vriend hoort je toch te bellen voor je verjaardag… Weet je wat? Als hij mij niet belt, waarom zou ik dan nog energie steken in onze vriendschap. ‘

Het gevolg is dat de verbinding met jouw gevoel van hoe het zou moeten zijn, belangrijker wordt dan wat daadwerkelijk bijdraagt aan de relatie tussen jou en jezelf. En daar betaal je een hoge prijs voor (frustratie, boosheid, het opblazen van relaties).

Jouw lijstje opnieuw tegen het licht houden

Onze kwaliteit van leven hangt dus helemaal niet af van de ervaringen in het hier en nu, maar die zijn volledig afhankelijk van het lijstje dat wij hanteren. Is dat goed of slecht nieuws? Dat is absoluut goed nieuws, want dat betekent dat je invloed uit kunt oefenen op de kwaliteit van jouw leven! Jij bent degene die kan besluiten om dat lijstje tegen het licht te houden en jezelf de vraag te stellen of dat lijstje nog werkt: draagt dit lijstje of deze gedachte bij aan de relatie tussen mij en mijzelf?

Brengt mijn lijstje over hoe het zou moeten gaan? De werkelijke ontspanning, de vrijheid, het geluk en de verbindingen in mijn leven die ik ten diepste wil? En als het antwoord daarop “Nee” is, dan kun je het lijstje door de papierversnipperaar doen en vervangen voor een nieuw lijstje dat beter werkt. Of misschien beter nog: een blanco lijstje. Zodat je in staat bent om het leven precies te ontmoeten zoals het je gegeven wordt. In plaats van het leven moedwillig te willen blijven controleren op een manier zoals jij vindt dat het zou moeten gaan.

Ben je in staat om de plek van nieuwsgierigheid in te nemen en te kijken wat er daadwerkelijk is. Zonder het te vergelijken, maar het juist te ontdekken en te onderzoeken. Zodat je je kunt laten verrassen, verwonderen, je kunt ontwikkelen en groeien.