Piekeren doen we allemaal wel eens. Maar als je te vaak negatieve gedachten hebt, kan dit leiden tot een overvol hoofd, stress, angst en zelfs depressie. Piekeren kan dan ook fysieke en mentale gezondheidsproblemen veroorzaken en behoorlijk afbreuk doen aan je levensgeluk. Gelukkig zijn er veel dingen die je kunt doen om piekergedachten te stoppen.

Wat is piekeren?

Piekeren is een toestand waarin je lange tijd achter elkaar teveel en negatief nadenkt. Dit pessimistische denkpatroon noemen we ook wel tobben of malen. De oorzaak van piekeren verschilt per persoon en kan variëren van negatieve ervaringen uit het verleden tot zorgen over mogelijke scenario’s in de toekomst.

Piekeren uit zich in verschillende symptomen, waarvan de belangrijkste gevoelens van stress en angst zijn. Bij structurele piekergedachten kan deze stress chronisch van aard worden. Dit kan weer leiden tot allerlei symptomen en klachten, waaronder vermoeidheid, hoofdpijn, buikpijn, slapeloosheid, spijsverteringsproblemen, depressie en burn-out.

Waarover piekeren mensen?

De oorzaak van piekeren is vaak niet wat het lijkt. Je kunt je namelijk over vrijwel alles zorgen maken, als je er maar lang en negatief genoeg over nadenkt. Veel belangrijker dan het onderwerp van je piekergedachten, is daarom de manier waarop je hiermee omgaat. Stress kun je in het leven nauwelijks vermijden. Wat je wél kunt doen, is je brein flexibeler en stressbestendiger maken.

Desondanks zijn er een aantal veelvoorkomende piekerthema’s te onderscheiden. Zo maken veel mensen zich druk over hun werk, bijvoorbeeld over naderende deadlines of de dreiging van een mogelijk ontslag. Ook maken veel mensen zich zorgen over hun financiën of relatie. Wat het onderwerp ook is; piekeren gaat eigenlijk altijd over mogelijke negatieve scenario’s in de toekomst.

Hoe kan ik stoppen met piekeren? 4 tips

Piekeren is eerst en vooral een teken van een brein in disbalans. De hersenen zijn geëvolueerd om toekomstige dreigingen in kaart te brengen. Dit vergrootte onze overlevingskansen in de oertijd, maar in de moderne wereld komen we nauwelijks nog in levensbedreigende situaties.

Het brein heeft dan ook geen echte reden meer om constant stress of angst te ervaren, maar zoekt nog steeds overal gevaren. Ook zijn onze hersenen tegenwoordig vaak stressgevoeliger door een gebrek aan de juiste voedingsstoffen, slaap, beweging en ontspanning. Stoppen met piekeren begint dan ook met het verbeteren van je Brain Balance en het geven van je hersenen wat ze nodig hebben.

Naast deze basisvoorwaarden voor een goed functionerend brein, zijn er nog een aantal concrete dingen die je kunt doen om negatieve gedachtenpatronen te doorbreken. Dit zijn mijn 4 beste tips om de controle over je eigen brein te herwinnen en zo snel mogelijk te stoppen met piekeren:

Werk aan een positieve mindset

Piekergedachten hebben vaak te maken met een fixed mindset. Dit is een beperkende grondhouding waarbij je uitgaat van een mogelijk negatieve afloop. Het probleem is dat je hiernaar gaat handelen, waardoor je in je negatieve opvattingen bevestigd wordt. Dit heet ook wel een self-fulfilling prophecy.

Het is daarom erg belangrijk om een positieve mindset te trainen. Dit noemen we ook wel een growth mindset. Je omarmt dan de overtuiging dat jij zelf een grote invloed hebt op elke uitkomst in je leven en dat je alles kunt leren en bereiken. Het is daarom niet nodig om je druk te maken over dingen die je niet in eigen hand hebt.

Visualiseren

Piekeren is eigenlijk een vorm van visualiseren. Hierbij gebruik je de fantasie en creativiteit van je brein om je negatieve scenario’s in te beelden. Dat visualisatie enorm krachtig is, merk je aan de grote invloed die het heeft op je gevoelens en fysieke en mentale welbevinden.

Maar wist je dat je dit visualiserende vermogen niet alleen kunt gebruiken om te piekeren, maar ook om jezelf je wensen en dromen in te beelden? Ook hier geldt het eerder genoemde principe van de self-fulfilling prophecy.

Je brein kent het verschil namelijk niet tussen een fantasie en de werkelijkheid. Hoe vaker je aan iets denkt, hoe meer je hersenen hieraan wennen en zich instellen op dit scenario. Door vaker positieve dingen te visualiseren, vergroot je de kans dat ze realiteit worden en bied je tegenwicht aan je piekergedachten.

Journalen

Piekeren is een patroon dat zichzelf continu herhaalt. Je weet dat overdenken je niet verder helpt, maar toch lukt het niet om ermee te stoppen. Dit kan veranderen als je de piekergedachten gaat opschrijven. Dit helpt niet alleen om je hoofd leeg te maken, maar ook om de gedachten objectiever te kunnen beoordelen. Al snel zul je inzien dat bepaalde angsten irreëel zijn.

Andersom is het ook heel goed om je wensen en positieve gedachten op te schrijven. Dit kun je doen in een journal. Regelmatig journalen kan je hersenen veranderen en daarom heb ik zelf 3 journals uitgebracht: voor volwassenen, pubers en kinderen. Hiermee versnel je je eigen persoonlijke ontwikkeling en richt je je op positieve in plaats van negatieve scenario’s.

Meditatie

De ultieme techniek om los te komen van je eigen gedachten, is meditatie. De enorme voordelen ervan zijn bij bijna iedereen bekend, maar mediteren is wel iets wat je moet leren. Door dit een belangrijk doel in je leven te maken en dagelijks te oefenen, zul je merken dat je er steeds beter in wordt en meer controle krijgt over je piekergedachten.

Er zijn verschillende meditatieoefeningen die goed werken om te ontspannen en minder te piekeren. Heel effectief is bijvoorbeeld een mindfulness meditatie. Wil je meer leren over meditatie of het verminderen van piekergedachten? Check dan mijn burn-out training en Opleiding ‘Update je brein’ Level 1. Hierin leer je alles over de belangrijkste basisbehoeften van je brein.