In dit eerste artikel van de driedelige reeks neem ik jullie mee in de wereld van de tiende hersenzenuw: de nervus vagus.

Deze zenuw heeft onnoemlijk veel invloed op vele functies binnen je lijf, je gezondheid en je weerstand. Onderzoek toont steeds duidelijker aan hoe groot de invloed van de tiende hersenzenuw is bij fysieke en mentale klachten als gevolg van chronische stress en/of trauma.

Je autonome zenuwstelsel, regelt alle onbewuste functies (zoals je bloeddruk en je organen). Het bestaat uit een orthosympatisch (het gaspedaal, activeringsstand) en een parasympatisch deel (de rem en ruststand).

Daarnaast bestaat het autonome zenuwstelsel uit 3 evolutionaire lagen. De eerste en oudste laag is de dorsale vagus (ik zie een beer en ik bevries) De tweede laag wordt gevormd door de symphaticus (ik zie een beer en ik ga lopen of vechten) De laatste en meest recente laag is de ventrale vagus (ik zie een beer en ik vraag aan mijn buurman om hem samen te verjagen). Alle drie de reacties zijn een mogelijkheid als reactie op een stressprikkel.

De eerste en oudste laag van het autonome zenuwstel de dorsale vagus

Deze laag immobiliseert je; je bent dan letterlijk verlamd door angst. Als een hert dat stokstijf stil blijft staan midden op de weg. In het dagelijks leven kan je als reactie bijvoorbeeld ook je handen voor je ogen doen als je je schaamt of je schrikt (vooral kinderen) of raakt in shock; je hele lijf gaat dan in shutdown.

Mensen die een grote activiteit van de dorsale vagus vertonen:

• Bewegen weinig
• Zitten in elkaar gezakt
• Zijn niet aanwezig bij een gesprek en er is moeilijk contact mee te leggen
• Ze voelen zich soms eenzaam of wanhopig
• Dissociatie is bijvoorbeeld ook een typisch dorsale reflex

Wat activeert je dorsale vagus? Met name onzichtbare vijanden, maar ook het nieuws, sociale media, beelden en cijfers gaan direct naar de nervus vagus. Wie te veel van dit soort triggers te verwerken krijgt kan op een dag vast komen te zitten in de dorsale vagus.

Tips om je dorsale vagus te kalmeren:

Het beste medicijn hiertegen is preventie van de beelden: wees je bewust wat je binnen laat komen en neem daar verantwoordelijkheid voor. Wandel elke dag, of maak minstens drie keer per week een grote wandeling. Blijf niet de hele dag achter een scherm zitten, sta elk uur vijf minuten rechtop. Je zenuwstelsel en hersenen zullen je daar heel dankbaar voor zijn!