Een tijdje geleden las ik een post van Your Brain Balance op Instagram. Daarin stond geschreven: ‘Ons brein krijgt per dag gemiddeld 120.000 prikkels te verwerken. We verwerken tegenwoordig evenveel prikkels per dag als dat de mensen deden rond het jaar 1800 in een tijdsbestek van een heel jaar. Al deze prikkels veroorzaken een stressreactie.’

Deze post maakte mij nogmaals duidelijk dat het aantal prikkels in ons leven enorm is toegenomen, al zijn sinds de lockdown het aantal dagelijkse prikkels juist weer afgenomen. Nu weten we ook dat de ene persoon beter tegen prikkels kan dan de ander. Extraverte types krijgen juist energie van groepen mensen, feestjes en verjaardagen en introverte types laden beter op wanneer ze alleen zijn. We leven in een vrij extraverte maatschappij, waarin het belangrijk is om aan prikkelregulatie te doen.

In dit artikel wil ik een aantal suggesties delen om introverte kinderen te helpen zich staande te houden in een extraverte wereld;

• Zorg voor voldoende oplaadmomenten

Introverte kinderen hebben meerdere oplaadmomenten per dag nodig.

Wanneer ze de hele dag ‘maar door’ gaan zonder voldoende rust, zullen ze (meer dan extraverte kinderen) aan het eind van de dag uitgeblust raken of overprikkeld zijn.

Dit kun je bijvoorbeeld goed terugzien na een druk kinderfeestje, een schoolreisje of een bezoek aan een bomvolle Ikea. Hier komen veel prikkels tegelijkertijd binnen gedurende een langere periode. Deze ‘prikkelcocktail’ valt vaak niet goed bij deze groep kinderen.

Belangrijk is om je kind te leren om gedurende de dag een aantal oplaadmomenten te zoeken, zeker bij dagen met veel prikkels. Dit kan vervolgens uitgewerkt worden in een persoonlijk prikkelplan.

• Maak een persoonlijk prikkelplan

Je kunt een persoonlijk prikkelplan maken samen met je kind. In dit persoonlijke prikkelplan leer je om je eigen interne prikkels in beeld te krijgen (bijv. jeuk op je been) maar ook de externe prikkels (lawaai of veel mensen). Vervolgens leer je te signaleren wanneer je overprikkeld bent (dit kan chronisch zijn, maar ook incidenteel) en wat je aan gedrag hier tegenover kunt zetten (ont prikkelen en opladen). Op deze manier geef je kinderen een prachtige tool in handen die ze dagelijks kunnen inzetten.

• Communiceer dit naar je omgeving

Belangrijke vervolgstap is om je plan te communiceren naar de omgeving.

Zo heb ik een keer een kind in de klas gehad die na het buitenspelen even rustig op een stoel in de klas ging zitten lezen. Dit was haar manier om even te ontprikkelen. Zij had veel last van alle prikkels die tijdens het buitenspelen tot haar kwamen en dit nam ze vervolgens mee de klas in. Dit had weer invloed op haar werk en het contact met haar klasgenoten. Vervolgens hebben we dit gecommuniceerd naar de rest van de klas, zodat er begrip ontstond voor de situatie. Dit is een voorbeeld in een klaslokaal, maar je kunt je kind ook leren om dit zelf te gaan communiceren binnen zijn of haar vriendengroep.

‘Ik kom wel naar het feestje, maar ik blijf maar een uurtje, zodat ik daarna weer even tijd voor mezelf heb voor het slapengaan. Dit is belangrijk voor mij, anders kom ik moeilijk in slaap.’ Heldere boodschappen, waarbij je het bij jezelf houdt en de ander ook geen verwijten maakt. Hierdoor ontstaat er ook begrip bij de omgeving en wellicht zet je andere kinderen ook wel aan het denken.

• Sociaal versus verwerkingstijd

Vaak krijgen introverte types het verwijt dat ze niet sociaal zijn. In gezelschap zijn ze vaak stil, ze komen soms moeilijk uit hun woorden en houden niet zo van grote groepen mensen en feestjes. Extraverte types kunnen dit soms maar moeilijk begrijpen.

In een klaslokaal zie je dit ook terug. Het zijn vaak de wat extraverte kinderen die hun vinger opsteken of die het initiatief nemen. De introverte kinderen hebben vaak wat meer verwerkingstijd nodig om alle prikkels tot zich te nemen. Het zijn ook vaak de kinderen die later nog eens terugkomen op een onderwerp en dan met hele verrassende inzichten kunnen komen. Wees je bewust van het feit dat introverte kinderen meer verwerkingstijd nodig hebben (dit is iets anders dan niet sociaal zijn) en dat ze minder ad rem reageren dan hun meer extraverte klasgenoten. Dit wil echter niet zeggen dat ze geen goede ideeën hebben. Vaak komen ze met hele verrassende, doordachte ideeën en zullen nooit zomaar iets roepen. Hier kunnen extraverte kinderen dan weer iets van leren.

Het is slim om ze te leren om als eerste iets te zeggen of bijvoorbeeld vooraf dingen te laten opschrijven. Op deze manier geef je ze tools in handen om toch iets te zeggen in de klas, maar wel op een manier die bij hen past.

Leestip: Stille kracht. De geheime voordelen van introvert zijn. Susan Cain.

Geschreven door: Jeroen Bense – Integraal leefstijl en vitaliteitscoach – te volgen op instagram via @levenskunstvoorkinderen2023