Waarom voel jij je de ene week van de maand super? Waarom kun je juist dan alles aan, straal je en zit je vol energie? Terwijl je ook periodes van stemmingswisselingen kent, dat je huilerig bent en alles je te veel is? Je stemming en energieniveau zijn nauw verbonden met je hormonale spiegel. En het mooie is, dat je daar profijt van kunt hebben, als je daar steeds beter op anticipeert.
Door inzicht in je hormonen en je cyclus te krijgen snap je wellicht ook iets beter waarom je je op een bepaalde manier voelt en hoe je dus met je hersenen en hormonen mee kunt werken in plaats van dit tegen te werken. Kennis is macht!
Welkom in de wondere wereld van onze hormonen!
In welke week ben jij heel energiek en helder? En in welke week voel je meer de neiging om je terug te trekken? Als je je daar bewust van wordt, kun je er ook naar handelen. Door aanpassingen te doen in je leven en in je agenda, krijg je een cadeau van je cyclus. Je cyclus zal namelijk ook soepeler verlopen, waardoor je minder hoge pieken en dalen gaat ervaren. Ik leef zelf al een aantal jaren volgens mijn cyclus en ik wil niet anders meer, want het geeft me rust en overzicht.
We kijken heel vaak alleen naar onze menstruatie, maar dat is slechts een fase. In de andere drie weken beïnvloeden de geslachtshormonen ook van alles, zoals je stemming, behoeftes, motivatie, focus, energie, zelfvertrouwen en hoe je lichaam reageert op stress. Dit verklaart waarom jij je in elke week van de cyclus anders kunt voelen, zonder dat je weet waarom. Omdat ik mijzelf iedere week van de maand hetzelfde wilde voelen, verzette ik me jarenlang tegen deze natuurlijke afwisseling. Inmiddels weet ik dat dit gewoon niet kan. Als je begrijpt hoe het werkt, hoef je je er niet meer tegen te verzetten en kun je met dit ritme meegaan.
Welke hormonen hebben invloed op onze cyclus?
- Week 1: In de eerste week van de cyclus ben je ongesteld. Deze week kan soms gepaard gaan met menstruatieklachten, waardoor je je vooral bij de start minder goed voelt. Oestrogeen begint in deze week toe te nemen, waardoor je wel weer wordt opgepept.
- Week 2: Oestrogeen blijft stijgen. Deze week voel je je dan ook het beste. Aan het einde van de week stijgt het testosterongehalte: je krijgt meer zin in seks.
- Week 3: De hoeveelheid oestrogeen daalt enorm in korte tijd. Progesteron wordt juist aangemaakt en je humeur slaat om. Eetbuien, chagrijn en neerslachtigheid liggen op de loer.
- Week 4: De hoeveelheid oestrogeen daalt verder, tot een dieptepunt. Progesteronniveaus gaan ook omlaag. Deze week wordt ook wel de ‘premenstruele week’ genoemd, waarin ook het bekende premenstrueel syndroom (PMS) bij sommige vrouwen optreedt. Dit is qua humeur dan ook de slechtste week, met PMS-symptomen als chagrijnigheid, neerslachtigheid, moeheid en hoofdpijn.
Hormonen gedurende ons leven
Geslachtshormonen oestrogeen, progesteron en ook testosteron zijn de geslachtshormonen; zonder deze hormonen kunnen wij ons niet voortplanten. We vervloeken ze vaak, omdat we in ons leven allerlei ongemak kunnen ervaren die met deze geslachtshormonen samenhangen, zoals klachten tijdens menstruatie, eventuele zwangerschap(pen) en ten slotte de overgang.
De meeste hormoonproblemen starten bij vrouwen rond het 35e levensjaar, op het moment dat hun progesteronpeil van nature afneemt. Dit verschilt per vrouw, maar je kunt het herkennen als je meer aankomt in gewicht en dat je vaker hoofdpijn, stemmingswisselingen of cellulitis krijgt.
Daarna komt de overgang er ook nog achter aan. Veel vrouwen hebben geen idee wat hen te wachten staat en zijn niet voorbereid op deze grote verandering. Zolang je vruchtbaar bent, worden vrouwelijke hormonen vanuit de eierstokken aangemaakt. Na je vruchtbare periode moeten je bijnieren dit gaan overnemen. En als je in de jaren ervoor veelal gestrest, moe of zelfs uitgeblust was, kunnen je bijnieren dit niet kopvangen. Als je jouw lichaam niet het juiste geeft op dat moment, ontstaan er overgangsklachten. Gelukkig kun je veel beïnvloeden met goede voeding, kruidensupplementen en de juiste combinatie van beweging, rust en mindset.
Naast dat er in ons leven vele veranderingen zijn, hebben we dus ook te maken met de verschillende weken van onze cyclus. Onder invloed van het fluctuerende hormoonpeil van met name progesteron en oestrogeen voel je je wisselend: van energiek en opgewekt tot labiel en ingetogen.
Wintertijd in je cyclus
Het helpt om je cyclus meer gaan zien als een jaar met seizoenen. Tijdens de week van je menstruatie is het winter in je cyclus, want de hormonen in je lijf zitten op het laagste punt. Je hebt dan meestal minder energie. Het is de week van rusten en reflecteren. Vaak komen juist dan de beste ideeën naar boven, net zoals je een goed idee kunt krijgen tijdens de ontspanning van het douchen. Probeer het te zien zoals de wintertijd in de natuur: het ligt allemaal even stil aan de oppervlakte, maar ondergronds borrelt veel.
Lentekriebels en zomerenergie
Na de menstruatie komt het leukste stukje van je cyclus: de lente! Je oestrogeen neemt toe en daarbij je energie. Je kunt dan veel beter denken. En vlak voor je eisprong komt er nog een kleine dosis testosteron bij. Dat geeft een boost aan je libido, zelfvertrouwen en daadkracht. Geniet van deze energie! Je kunt je agenda voller plannen dan de voorgaande tijd en het leren van nieuwe dingen gaat gemakkelijker.
Na de eisprong begint de zomer en je oestrogeen is op het hoogste punt. Je huid straalt en je voelt je beter. En dit klopt ook, want dit is de periode waarin je je zou kunnen voortplanten.
Terugtrekken in de herfst
In de nazomer gaat je oestrogeen dalen en ga je richting de herfst. Nu is het tijd om even gas terug te nemen. Veel vrouwen voelen zich in de herfst van de cyclus veel minder fijn. Ze ervaren regelmatig hoofdpijn, stemmingswisselingen, huilen snel en zitten niet lekker in hun vel. Hoe meer je hormonen uit balans zijn, hoe meer je dat ervaart overigens. Als je met voeding, supplementen en leefstijl aan de slag gaat, merk je dat de scherpe toppen er zeker van af gaan en je meer in balans komt en blijft.
Het helpt om voor jezelf na te gaan of jij de verschillende fases van de cyclus herkent bij jezelf. Ga het eens bijhouden in je agenda. Om je op weg te helpen ontwikkelde ik een schema dat je kunt gebruiken. Zo kun je zien wat je in welke week van je cyclus het best kunt eten, doen en laten, ook qua beweging.
Tijdens elke fase van je cyclus heeft je lichaam andere behoeften qua voeding, rust en activiteit. Er zijn twee lange fases, onderbroken door twee korte fases (de menstruatie en ovulatie).
Wat te doen met klachten in je cyclus?
Wanneer je klachten ervaart, is het handig om voor jezelf in kaart te brengen of ze telkens weer terugkomen in dezelfde week. Heb jij bijvoorbeeld altijd hoofdpijn tijdens je menstruatie of heb je dit alleen in de week ervoor?
Dit helpt om te bepalen welke hormonale disbalans er is in je lichaam. Of je bijvoorbeeld te maken hebt met een teveel aan oestrogeen ten opzichte van progesteron. Wanneer je in de overgang bent, heb je heel vaak te maken met schommelende oestrogenen, die ook zorgen voor allerlei klachten. Want vaak blijft het niet bij opvliegers en nachtelijk zweten tijdens die jaren, er zijn veel meer klachten in die periode.
Wil jij weten welke hormonen bij jou uit balans zijn? Op mijn website vind je een gratis hormonale test die je kunt downloaden en voor jezelf kunt invullen. Klik hier voor de test
Hoe ga jij nu leven met je cyclus?
De hormonale cyclus van de vrouw werd lange tijd alleen maar gezien als iets wat er gewoon bij hoort, waarover je niet moet zeuren. Er was weinig oog voor de impact die hormonen hebben op het leven van vrouwen. Dit is nu gelukkig aan het veranderen: vrouwen praten er steeds meer over en er wordt meer over geschreven. Het is dan ook erg ondersteunend te weten dat je niet de enige bent die zich wisselend voelt. En het voordeel van het bijhouden van je cyclus is dat je mee kunt gaan bewegen met die natuurlijke flow: veel ondernemen in je energieke weken, minder activiteiten in de weken dat je meer last hebt van stemmingswisselingen en vermoeidheid. Geef je dan over, pak een boek en ga lekker onder een deken liggen lezen. Plan je agenda om je natuurlijke seizoenen heen, en je zult zien dat je hier profijt van gaat ervaren.
Wil je meer leren over hormonen?
Wil jij meer rust en balans voor je brein? Dit start bij je hormonen. Je brein is namelijk een hormonale machine. Jouw hormonen en neurotransmitters bepalen hoe jij je voelt, functioneert, of je geheugen goed voor je werkt, hoe je energie is, hoe je slaapt, of je focus en flow hebt en hoe je in je vel zit.
Leer hier alles over tijdens de tweedaagse Brain Balance Boost ‘Je Brein & Hormonen’, op 2 en 3 december 2022. De training wordt gegeven door gynaecologe Ginny Chamorro, die al duizenden vrouwen geholpen heeft met veel hormonale klachten. Klik hier voor meer informatie over deze tweedaagse training.