Suiker is iets waar we van nature allemaal van houden. Het is zoet, smaakt naar meer en geeft tijdelijk een fijn gevoel. In vroegere tijden van schaarste kon het vinden van suikerrijke voeding zelfs het verschil betekenen tussen leven of dood. Maar wat doet suiker in deze moderne tijd van overvloed eigenlijk met onze hersenen en lichaam? 

Wat doet suiker met je hersenen en lichaam? 

De menselijke voorkeur voor zoetigheid is aangeboren en zit dus verankerd in het brein. Al van kleins af aan houden baby’s van moedermelk (die is relatief zoet) en geven ze de voorkeur aan zoete fruithapjes boven bittere groenten. Deze hang naar suiker heeft ook een functie. Na omzetting naar glucose door onze spijsvertering, is suiker namelijk de belangrijkste brandstof van de hersenen. 

Hoewel de hersenen maar 2% van ons lichaam in beslag nemen, gebruiken ze maar liefst 20% van onze totale energievoorraad. Het brein heeft dan ook glucose nodig om optimaal te functioneren. Glucose kan ook worden aangemaakt uit complexe koolhydraten en zelfs eiwitten (gluconeogenese). Dat is maar goed ook, want in de natuur is suiker niet altijd in overvloed beschikbaar. 

Tegenwoordig is suiker echter zeer makkelijk verkrijgbaar. Fabrikanten voegen het rijkelijk toe aan voedingsproducten om deze zoeter en aantrekkelijker te maken. Maar liefst driekwart van al het verpakte voedsel in de supermarkt bevat suiker. Inmiddels zijn de negatieve gevolgen voor onze tanden en lichaam algemeen bekend – denk bijvoorbeeld aan tandbederf en overgewicht. 

Waarom is suiker zo verslavend voor de hersenen? 

Dat suikerrijke voedingsmiddelen zo goed verkopen, komt omdat suiker verslavend is. De stof activeert het beloningscircuit in onze hersenen en zorgt voor de afgifte van beloningsstofjes zoals dopamine en endorfine. In de context van overleven is dit gunstig, omdat het ons stimuleert op zoek te gaan naar suikerrijke voeding. In de huidige tijd leidt het echter tot grote problemen. 

Nu suikerrijk voedsel altijd en overal beschikbaar is, zijn we namelijk niet in staat om het beloningssysteem in onze hersenen te bedwingen. We hunkeren naar suiker, verliezen de controle en gaan er zelfs steeds meer van eten. Bij onthouding ervaren we afkickverschijnselen en net als bij drugs moeten we er steeds meer van nemen voor hetzelfde plezierige gevoel. 

Gevaren van suiker: ziektes en dementie 

Steeds meer onderzoeken laten zien dat een overmatige inname van suiker funest is voor de hersenen. Zo schaadt het ons geheugen en leervermogen en vergroot het de kans op neurodegeneratieve aandoeningen zoals dementie en alzheimer. 

Ook veroorzaakt suiker plotselinge pieken en dalen in de bloedsuikerspiegel. Tijdens een bloedsuikerdip verslechtert ons humeur en kunnen we ons zelfs angstig of depressief voelen. Hierdoor grijpen we sneller weer naar suiker en blijft de vicieuze cirkel in stand. 

Het is dan ook sterk aan te raden om alleen natuurlijke voeding te eten, waar geen kunstmatige suikers aan zijn toegevoegd. Wees als ouder ook op je hoede met het geven van zoete snoepjes aan je kinderen. Suikerverslaving kan in de hersenen namelijk al op hele jonge leeftijd ontstaan.