Lukt het jou maar niet om je dromen te realiseren? Weet je niet wat je wil? Of ben je enorm kritisch richting jezelf? Dan ben je niet de enige! Gelukkig is ons brein neuroplastisch en kunnen we dit wel degelijk veranderen. Cees Stegenga – Psycholoog en coach – ziet dit veel in de praktijk en komt met dé sleutel tot verandering.
De onvoorstelbare mogelijkheden van ons brein
Zoals je misschien al wist bestaat ons brein uit een linker -en rechterhersenhelft. De linkerhelft houdt zich bezig met details, ratio, taal en is erg analytisch en kan maar heel beperkt informatie verwerken. In onze rechterhersenhelft bevindt zich het onderbewuste. Hier staat creativiteit, intuïtie en informatieverwerking centraal.
Professor dr. Julius Kuhl dook hier nog wat dieper in en maakte een onderscheid tussen vier onderdelen in ons brein met ieder een andere belangrijke functie. De breinbalans tussen deze vier onderdelen is van groot belang om tot verandering te komen.
Het Actie controle model
Het model dat dr. Julius Kuhl ontwikkelde heet het Actie controle model. Elke hersenhelft heeft twee cognitieve macrosystemen. Zo kunnen we onderscheid maken in vier gebieden die allemaal een belangrijke rol spelen bij het ondernemen van actie.
Managing Director (rechtervoorkant)
Dit is de kant in jezelf die het overzicht heeft, dit is dé plek waar creatieve ideeën geboren worden en feedback wordt verwerkt. Je bent je bewust van wie je bent en dit is tegelijkertijd het vertrekpunt van de reis tot verandering.
Planner (linkervoorkant)
We zijn aangekomen in de linkerhersenhelft, de planner onderzoekt, analyseert en is gek op structuur. Hier worden de stappen opgesteld die nodig zijn om het gewenste doel te bereiken.
Doener (rechterachterkant)
Actie! Dit systeem zorgt ervoor dat we in beweging komen, niet denken maar doen. Spontaniteit en intuïtie staan centraal bij de acties van de doener.
Controller (linkerachterkant)
De controleur kijkt met een kritische blik of het vooraf vastgestelde doel ook daadwerkelijk is behaald. Details zijn hierin belangrijk en als het resultaat niet overeenkomt met het doel gaan we terug naar de managing director.
Balans in je brein
Idealiter zou je brein in balans zijn tussen de managing director, planner, doener en controler. Als je niet alle vier de stations doorloopt blijf je altijd ergens in hangen. We hebben allemaal onze voorkeuren. Daarom is het zo belangrijk om te ontdekken waar je nog iets te leren hebt.
Welke van de vier stations is bij jou dominant? En welke is wat minder prominent aanwezig? Ga het eens voor jezelf na aan de hand van onderstaande stellingen.
- Managing director: ik bedenk vaak creatieve ideeën, maar het lukt me vaak niet om er werkelijkheid van te maken.
- Planner: ik maak vaak een planning en heb de stappen tot mijn doel helder, maar toch lukt het me niet om mijn doel daadwerkelijk te bereiken.
- Doener: vaak begin ik ergens zonder dat ik weet waar ik het voor doe.
- Controler: Ik ben erg kritisch op mezelf en focus vooral op details, doen staat niet echt in mijn woordenboek.
Tijd voor verandering
Om daadwerkelijk van intentie naar actie te gaan heb je alle stations van het actie-controle model te doorlopen. Je maakt continu een acht; van managing director naar planner, doener en controller. Eén keer is zelden genoeg, het is van belang het model te doorlopen totdat het gewenste resultaat wordt bereikt.
Je doorloopt het model door jezelf bij elk onderdeel concrete vragen te stellen:
- Managing director: Wat wil ik? Wat is mijn Behoefte? Waar verlang ik naar?
- Planner: Hoe ga ik dit doen? Hoe ga ik dit aanpakken? Waar liggen mijn prioriteiten?
- Doener: Doen!
- Controller; Klopt dit? Wat wel? Wat niet?
Tot slot is het belangrijk om je er van bewust te zijn dat je negatieve ervaringen zijn opgeslagen in de controller (Het is daarom vrij makkelijk om hier vast te lopen. Hoe je toch die stap zet naar de managing director leg ik je in mijn volgende artikel uit!
