Volgens experts vormen mentale ziekten zoals depressie, parkinson en alzheimer in 2030 het grootste ziektebeeld ter wereld. Veel van deze aandoeningen worden door wetenschappers geassocieerd met laaggradige ontstekingen in het lichaam.
Sommigen stellen zelfs dat dit soort chronische ontstekingen verantwoordelijk zijn voor meer dan 90% van de moderne klachten en ziekten. In dit artikel leggen we je uit hoe laaggradige ontsteking ontstaat in de darmen en brein het en hoe je dit schadelijke proces kunt voorkomen.
Wat is laaggradige ontsteking en wat zijn de symptomen?
Een laaggradige ontsteking is een vaak chronische vorm van ontsteking, die zo licht is dat er geen sprake is van een acuut of levensbedreigend probleem. Dit fenomeen staat ook wel bekend als chronische laaggradige inflammatie.
Net zoals alle ontstekingen, is een laaggradige ontsteking een afweerreactie van het immuunsysteem. Dit wordt geactiveerd door bacteriën, schade of infecties in je lichaam en wil voorkomen dat deze ziekteverwekkers de kans krijgen om zich te vermenigvuldigen.
Het immuunsysteem speelt een essentiële rol in het lichaam en krijgt van het brein daarom voorrang bij de verdeling van de beschikbare energievoorraad. Wanneer het immuunsysteem chronisch geactiveerd is, gaat dit dan ook ten koste van je energie op andere gebieden.
Laaggradige ontsteking kan op korte termijn dan ook leiden tot een breed scala aan relatief onschuldig lijkende symptomen. Van elke ochtend moe wakker worden tot een verminderde weerstand en van stemmingswisselingen tot algehele lusteloosheid.
Laaggradige ontsteking en de darmen
Veel erger dan de symptomen op korte termijn, zijn de mogelijke gevolgen op lange termijn. Zo wordt chronische laaggradige ontsteking in verband gebracht met oprukkende ziektebeelden zoals diabetes, obesitas, allergieën, PCOS en hart- en vaatziekten. Misschien nog wel zorgwekkender is de link met ernstige breingerelateerde ziekten zoals depressie, parkinson en alzheimer.
Geheel verrassend is dit niet, want volgens wetenschappers begint een laaggradige ontsteking veelal in de darmen. Deze bevatten talloze neuronen (zenuwcellen) en staan via de nervus vagus (de tiende hersenzenuw) rechtstreeks in verbinding met het brein. Hierdoor staan de darmen in de neurowetenschap ook wel bekend als het tweede brein.
Lekkende darm en laaggradige inflammatie
De darmwand is een natuurlijke barrière die gifstoffen en ziekteverwekkers buitenhoudt. Sta je echter chronisch bloot aan ongezonde stoffen, bijvoorbeeld uit je voeding of omgeving? Dan kan de darmwand beschadigd en hierdoor ‘lek’ raken. Deze situatie staat ook wel bekend als een lekkende darm of het leaky gut syndrome.
Uit een lekkende of verhoogd doorlaatbare darm lekken ontlastingsresten de bloedbaan in. Bevat deze ontlasting ziekmakende bacteriën, dan wordt het immuunsysteem gealarmeerd. Omdat deze ziekteverwekkers vaak niet levensbedreigend zijn, is de immuunreactie relatief mild.
Hierdoor worden de schadelijke bacteriën meestal niet gedood en ontstaat een vicieuze cirkel. De ziekteverwekkers worden niet opgeruimd door het immuunsysteem, maar het immuunsysteem blijft wel constant overgeactiveerd met een chronische laaggradige ontsteking tot gevolg.
Laaggradige ontsteking en het brein
Nadat een laaggradige ontsteking ontstaan is in de darmen, kan deze zich steeds verder uitbreiden door het lichaam. Hierdoor kunnen ongewenste stoffen de bloed-hersenbarrière passeren en ontstaan er ontstekingen in de hersenen. Dit proces staat ook wel bekend als neuro-inflammatie.
Bij een chronische laaggradige ontsteking raakt na de darmen vaak eerst de hersenstam ontstoken. Dit kan leiden tot symptomen zoals slaapproblemen en depressie. Naarmate de inflammatie zich uitbreidt, kunnen ook de dopamine producerende cellen in het brein ontstoken raken. Problemen met deze cellen worden geassocieerd met het ontstaan van de ziekte van Parkinson.
Neuro-inflammatie, alzheimer en parkinson
In een verder gevorderd stadium van neuro-inflammatie kan ook de prefrontale cortex schade ondervinden. Dit hersengebied is verantwoordelijk voor executieve functies zoals sociaal gedrag en impulsbeheersing, waardoor laaggradige ontsteking soms kan leiden tot ongeremd gedrag.
Daarnaast wordt het brein door ontstekingen steeds minder efficiënt in het opruimen van amyloid eiwitten. Deze schadelijke eiwitten vormen plaques tussen de neuronen in de hersenen, wat een belangrijke factor is bij het ontstaan van de ziekte van Alzheimer.
Hoe kun je laaggradige ontsteking behandelen of voorkomen?
Het wegnemen van de oorzaken is cruciaal om laaggradige ontsteking succesvol te behandelen of voorkomen. De belangrijkste oorzaken voor chronische inflammatie liggen in onze levensstijl in de moderne maatschappij. Zo staan we in vergelijking met onze voorouders bloot aan bovenmatig veel stress, slapen we weinig en eten we ongezond.
Stress werkt ontstekingsbevorderend en heeft een desastreuze invloed op de darmen. Het is daarom aan te raden om regelmatig te ontspannen, bijvoorbeeld met behulp van de Brain Balance Music-playlist. Geregelde ontspanning zal ook bijdragen aan je slaapkwaliteit, waardoor je lichaam de kans krijgt om zich te herstellen van ontstekingen.
De rol van voeding bij laaggradige ontsteking
De laatste en misschien wel belangrijkste tip die we jou willen geven is om gezond te eten. Eén van de grootste veroorzakers van chronische laaggradige ontstekingen is namelijk bewerkte voeding die veel omega 6 bevat. Ik adviseer daarom een natuurlijk Brain Food-voedingspatroon, dat rijk is aan omega 3, groene bladgroenten en antioxidanten.
Training over Voeding en je brein
Wil je meer leren over de Brain Food? Dan is onze Brain Balance Boost echt iets voor jou! Wat is gezonde voeding nu eigenlijk? En welke voedingsmiddelen geven je hersenen het meeste van wat ze nodig hebben? Dit en nog veel meer leren we jou tijdens de Brain Balance Boost ‘Voeding & je brein’. Meer informatie en het inschrijfformulier vind je hier!
