Het wordt geen artikel, het wordt eerder een boek, dacht ik toen ik met dit artikel begon. Waar zullen we beginnen? Bij het begin lijkt me het gemakkelijkste. Moederschap en het brein: wat verandert er, hoe breng je balans in je leven en hoe houd je je brein gezond?

Om bij het eerste onderwerp te beginnen; tijdens en na je zwangerschap kun je last krijgen van het zwangerschapsbrein. Het klinkt gek, want we praten over “zwangerschapsbrein”, dus waarom zou dat daarna ook nog verder gaan? Daar zijn de onderzoeken het nog niet over eens, maar als ik naar mezelf kijk, moeder van drie jonge kinderen, kan ik wel zeker beamen dat ik bij vlagen minder geconcentreerd ben, of sneller dingen vergeet. Blame it on het slaapgebrek, denk ik dan maar.

Zwangerschapsbrein en zwangerschapsdementie

Je hebt een zwangerschapsbrein en zwangerschapsdementie. Uit onderzoek door neuropsychologen van de New Deakin University blijkt dat 4 op de 5 vrouwen veranderingen ervaren op cognitief vlak. Nog een ander onderzoek toont aan dat de grijze stof, de buitenste laag, in zowel de linker- als rechterhersenhelft afneemt tijdens de zwangerschap. In deze laag zitten onder andere zenuwcellen. Hierdoor kan het dus ook zijn dat je je wat meer afgevlakt voelt. Ook worden zowel het zwangerschapsbrein als zwangerschapsdementie gelinkt aan het vermogen om je te verplaatsen in anderen. Je kunt er dus precies niks aan doen als je een keer uitvalt naar bijvoorbeeld je partner.

De hormonen progesteron en choline zorgen ervoor dat je vergeetachtig kan worden. Dus ook daar is een verklaring voor. Voor die keren dat je telefoon in de koelkast ligt en je sleutels compleet zoek zijn. Zoals ik al eerder zei, kun je je in je zwangerschap afgevlakt en ietwat wazig worden. Of juist heel erg in jezelf gekeerd. Dit is ook allemaal niet zo vreemd, zeker niet als je je bedenkt dat je op onderbewust niveau een band aan het vormen bent met je kleintje. De navelstreng verbindt de moeder letterlijk met het kind, dus het is niet zo vreemd dat je “naar binnen” getrokken wordt. Vervelend kan het af en toe wel zijn, maar het is ook wel weer een hele mooie reden.

Wat gebeurt er met het brein na de zwangerschap?

Het brein is als je eenmaal bevallen bent, niet 1, 2, 3 weer hetzelfde als voordat je kinderen had. De grijze stof blijft eerst nog wat verdund en daarna komen er allemaal extra prikkels bij. Zeker als first time mom (of vader). Je bent iets compleet nieuws aan het doen: het grootbrengen van een kind. Opeens moet je aan zoveel dingen denken, dingen waar je daarvoor nog nooit over na hebt gedacht. Tel daarbij de slapeloze nachten bij op, de voedingsstoffen die je hebt verbruikt tijdens je zwangerschap en jij die moet aansterken. Dit kost allemaal ontzettend veel energie. Op mind, body, brain en soul niveau.

En dan worden de kinderen ouder. Opeens komt school om de hoek kijken, kinderfeestjes, sporten; je hele agenda wordt aangepast. Ze zeggen weleens ‘kleine kinderen, kleine problemen. Grote kinderen grote problemen’. Nu ben ik zelf geen fan van het woord probleem, maar het zijn topics die inderdaad veranderen. Waar je je eerst zorgen kan maken om een oorontsteking, kun je later nachtenlang wakker liggen over het feit of het mentaal wel goed gaat met je kind.

Cyclus

En dan heb je ook nog jezelf. Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar na mijn zwangerschappen en natuurlijk het ouder worden speelt PMS erg op. Het verbaast me niks als ik richting de perimenopauze ga of er zelfs al in zit. Misschien herken je dat zelf ook. En tijdens PMS en menstruaties speelt mijn energie verstoppertje. Het leven zie ik iets meer somber in en kan weinig – zoals dat tegenwoordig zo mooi wordt genoemd – ‘joy’ uit een dag halen. Dit maakt dat je je ook uit balans voelt. En het huishouden, het naar school brengen, het werk etc. gaat gewoon door.

Balans

Tja, is er ooit balans? Ik vraag het me af. Het leven bestaat uit dualiteit en 100% balans zal je nooit vinden. Omdat je continu in beweging bent. Omdat je groeit. Wat voor mij helpt (maar kijk vooral bij jezelf wat voor jou werkt):

• Ik ben zo chaotisch als het maar zijn kan op sommige vlakken. Dus een duidelijke agenda en to-do list (ook al is het zoiets klein als kapotte lamp vervangen) zijn key. Ik neem samen met m’n partner op zondag de week door.

• Actie afwisselen met rust. Actie ondernemen is het tegenovergestelde van uitstellen. Het gaat over de ene voet voor de andere voet zetten, ook al heb je er geen zin in. Gá gewoon. Dat is mijn motto. En ik heb daarin ook de rust nodig. Meditatie helpt mij om weer de connectie te maken. Maar wandelen helpt ook. Tegenwoordig zwemmen we in de zee als gezin en dat geeft enerzijds een boost, maar ook heel veel rust.

• En met voeden bedoel ik niet alleen voeding. Daarmee bedoel ik eigenlijk alles. Waar voed jij jezelf mee? Qua eten, qua prikkels, qua relaties, qua werk, qua social media. Waar word jij nou blij van? Dat begint bij het goed en aandachtig luisteren naar je lichaam; waar heeft het behoefte aan? Ik heb ook de andere kant van de medaille gezien; burn-out, leven op koffie en suiker, continu maar streven naar beter, de ene na de andere infectie onder de leden hebben. En wat betreft voeding: wat voor de een werkt, werkt niet voor de ander. Dus ga vooral niet met trends mee, maar ontdek je lichaam: waar reageert het goed op, waar krijg je energie van en welke voedingsstoffen zijn essentieel voor je brein.

• Met de mensen die ik liefheb. Met mezelf. Ruimte maken voor uiteten gaan met m’n partner. Tijd vrijmaken om met z’n allen (uitgebreid) te ontbijten op zondag bijvoorbeeld.

• Wat je ook fijn vindt; blijf in beweging. Water dat stilstaat wordt op een gegeven moment vies. Je mind kan je aardig in de weg zitten, want ‘het regent’ of ‘vandaag weinig energie’. Mijn “advies”: just go. Ik heb m’n plezier gevonden in pilates sinds enkele maanden. Het werkt als een vicieuze cirkel; als je iets hebt gevonden waar je echt blij van wordt, dan krijg je meer motivatie om gezond te leven en om nog meer te sporten enz enz.

• Niet zo druk maken. We leven in een maatschappij waarin we beter moeten worden. Waarin we keuzes hebben. Waarin alles gemanifesteerd lijkt te worden. Maar laat je niet gek maken. Blijf bij jezelf. Houd het klein en simpel. Jij hebt eigen unieke kwaliteiten, jij hebt dingen waar jij blij van wordt, waar jij energie van krijgt. Ja daar achteraan. Het gras lijkt soms veel groener aan de overkant, maar dan is het sowieso kunstgras. Zorg dat je eigen gras groen blijft, dat het onkruidvrij blijft (houd je energie zuiver) en houd het kort (focus). Op jezelf gefocust zijn en de dingen waar jij energie van krijgt klinkt egoïstisch, zeker in de wereld van nu. Soms is het zo moeilijk te bevatten allemaal en dan kun je ook denken ‘Weet je wat, laat maar!’. Maar laten we ons licht (onze positieve zin) gebruiken om het donker ietsje minder donker te maken. Dat geldt zowel op persoonlijk vlak als en het collectief.